گلاب و عرقیات

 

گلاب و عرقیات 

 

 

اقتصاد عمومی 1 

 

استاد مربوطه : استاد جام نیا

 

 

محقق : محسن ظریف

 

مهندسی صنایع

 

 

                                                                         بهار 90

 

 

 

 

عنوان ها 

مقدمه   

گل محمدی و گلاب      

مصارف گلاب وعرقیات      

گلاب و عرقیات در ایران     

عطر گل رز به جای گلاب در کشور های تولید کننده     

بلغارستان    

مراکش     

فرانسه      

تولید گلاب و کشت گل محمدی در ایران     

استان های کشت گل محمدی  

صادرات یا واردات     

اقدامات موفقیت آمیز در کیفیت محصولات و بازار یابی صنعت عرقیات 

عواملی که در کیفیت و کمیت در استخراج اسانسهای گیاهی بسیار مؤثرند      

از جمله عوامل مهم در موفقیت یک موسسه  در بازار ب-

تولید گلاب و عرقیات 
تولید سنتی   

تولید صنعتی 

استخراج مواد معطر گل   

استخراج اسانس گل سرخ محمدی   

کاشان رتبه سوم تولید گل محمدی، بزرگترین تولید کننده گلاب کشور  

گلاب و عرقیات دراستان فارس بزرگترین تولید کننده گل محمدی کشور  

داراب بزرگترین تولید کننده ی دیم گل محمدی    

شرکت ساغر داراب      

محصولات شرکت      

قیمت محصولات ساغر    

مواد اولیه 

دلایل استفاده از محصولات ارگانیک 

بازار کاخانه     

منحنی امکانات تولید   

درد دلها  

بخش میمند 

در نخستین جشنواره گل و گلاب میمند فارس ( 13/02/1386 )  

همایش و جشنواره گل و گلاب سال 89 میمند فارس (2/2/1389)  

صادرات ، بدون نشانی از تولید کننده   

مشکلات و درد دل ها  

تاثیر خشک سالی بر کیفیت و کمیت   

تولید گلاب و عرقیات بخش میمند در سال  89

حل مشکلات میمند تا سال 93  

استفاده از ضایعات گلاب گیری  

یک نوشیدنی خوب    

دقت در تولید، مصرف متعادل      

نگهداری عرقیات    

عرقیات ایرانی در اکسپوی شانگها 2010     

عرقیات گیاهی و محبوبیت رو به رشد آنها    

نتیجه گیری     

فهرست منابع   

 

 

 

مقدمه

انسان از تاریخ پیدایش خود از گیاهان داروئی استفاده و اطباء و دانشمندان یونان و مصر و ایران از هزاران سال پیش به خواص داروهای گیاهی پی برده بودند و از آن بهره جوئی می کردند .هم اکنون نیز در داروخانه های سراسر کشور در جوار داروهای شیمیایی ، داروهای گیاهی نیز یافت می شود

فرآیند عرق گیری یا عصاره گیری ابتدا در مصر باستان . برای تهیه عصاره های خوشبو و معطر گیاهی و روغنی بکار گرفته شده و حرفه ای بسیار پیچیده بوده است. در چین نیز سلسله پادشاهی وانگ تاسیساتی داشتند که در آن برای خانواده و مهمانان امپراتوری اقدام به تهیه عطریات برای خوشبویی بدن و همچنین عرقیاتی برای نوشیدن مینمود. در هند نیز مردمانی برای امرار معاش عرق گیری میکردند.

گل محمدی و گلاب

گل محمدی از قدیم الایام به علت خواص متعدد، محبوب همگان بوده و از نوع گلهای عرفانی محسوب می شود. ایرانیان نخستین کسانی هستند که از گذشته های دیرین به ویژگیهای خوراکی و درمانی گل محمدی پی برده اند.صدها سال است که گل سرخ، گل محبوب و دوست داشتنی انسانها بوده و هیچ گلی به اندازه گل محمدی در سروده های سرایندگان ستایش نشده است. فرآورده های این گیاه شامل گلاب، اسانس، گلبرگ و غنچه خشک می باشد. گلاب از گذشته تا کنون در مراسم مذهبی، انواع شیرینی جات سنتی، شستشوی اماکن مقدس وبعلت اثرات آرامش بخش و نشاط آور در مراسم تدفین در بین فرهنگ ایرانیان جایگاه ویژه ای داشته است

.

     ایران از دیرینه ترین کشورهای تولید کننده و فرآوری گلاب در جهان به شمار می رود و گزارش ابن خلدون حاکی بر این است که در قرن 8 و9 میلادی گلاب (Rose water) یکی از اقلام مهم تجاری بوده که به هند و چین صادر می شده است. در آن زمان ، کانون اصلی این گیاه در سرزمین فارس که مرکز شعر و فرهنگ و ادب مشرق زمین بوده است قرار داشته و بیشترین کارگاههای تولید گلاب درمیمند و فیروز آباد فارس بر پا بوده است. تاخت و تاز مغولان همراه با نابودی همه چیز این صنعت را نیز دچار رکود نمود ولیکن مجدداً رونق یافت. هم اکنون نیز  این استان با سطح زیر کشت4309 هکتار بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است که بیشتر کشت به صورت دیم انجام می شود.

مصارف گلاب وعرقیات :

1-صنایع داروسازی

2-صنایع عطر سازی و مواد آروماتیک

3-فرآورده های بهداشتی،آرایشی شامل انواع کرمهای آرایشی، لوسیونها و صابونها، شامپو و ...

4-صنایع غذایی شامل انواع شیرینی جات،نوشیدنیها،پودینگ، ژله و...

5-استفاده از غنچه و گلبرگ خشک در تزئین سبدهای گل خشک و گل آرایی( در مورد گل محمدی)

 

گلاب و عرقیات در ایران
کشور ایران دارای تمدنی کهن بوده و از دیرباز مهد دانش و صنعت و از جمله اولین گلابگیر دنیا نیز بشمار می‌رود. سابقه گلابگیری در ایران به بیش از 2500 سال می رسد.

ایرانیان در آن زمان روش تقطیر را ابداع نموده و سالها از آن بهره‌مند بوده‌اند. تهیه مواد معطر و آب مقطر گیاهان دارویی درایران قبل از حمله مغولان به اوج خود رسید بطوریکه همه ساله مقدار معتنابهی گلاب، عرق نسترن، ‌گل زرد، ‌نعناع، ‌رازیانه و غیره از طریق دریا به شمال آفریقا و اروپا و توسط شتر به هندوستان و چین صادر می‌شده است. علاوه بر این با استفاده از گیاهان دارویی، داروهای زیادی بصورت خشک و یا بصورت عصاره‌های تغلیظ شده تهیه و صادر می‌گردیده است. مرکز اصلی گل و گیاهان معطر در فارس و میمند از شهرت خاصی برخوردار بوده است.

حمله مغولان همراه با نابودی همه چیز، این صنعت را نیز دچار مخمصه نمود بطوریکه از آن تاریخ تا کنون این صنعت رواج قبلی خود را نیافته است. عطر ایران بعلت شرایط مناسب آب و هوایی از مرغوبیت خاصی برخوردار است ولی بعلت اینکه بمقدار کم تولید شده و بیشتر در داخل کشور مصرف میشده از شهرت جهانی برخوردار نیست. گل محمدی، نسترن معطر و سایر گیاهان این خانواده بومی ایران بوده و از این منطقه به سایر نقاط دنیا برده شده است. هنر تقطیر گل سرخ نیز حدود پانصد سال است که از ایران به اروپا برده شده، روشی که با استفاده از آن محمدبن زکریای رازی به ساخت و کشف الکل موفق گردید و آنرا از طریق تخمیر و تقطیر انگور بدست آورد.

تهیه عطر و عرقیات در ایران به استثناء 3 تا4 مورد هنوز بصورت سنتی انجام می‌گیرد و هیچیک از تولیدکنندگان با خواص شیمیایی موادی که تولید می‌کنند آشنایی ندارند و تاکنون مرکزی نیز برای تحقیق روی گیاهان معطر و اسانس‌دار بوجود نیامده است. در موارد اندک دانشکده‌های داروسازی اقدام به انجام آزمایشاتی نموده‌اند که در دسترس عموم قرار ندارد.

بعد از انقلاب اسلامی حرکتهای نویدبخشی توسط دانشکده‌های داروسازی و سازمان پژوهشهای صنعتی ایران شروع گردیده و کارخانه‌های اسانس‌گیری کاشان، نیز تلاشهایی را آغاز نموده و کارخانه اسانس‌گیری گلکاران بخصوص بخش بزرگی از کار خود را به تحقیق در زمینه اسانس گل سرخ و سایر اسانسها اختصاص داده است.

عطر گل رز به جای گلاب در کشور های تولید کننده

بلغارستان

بلغارستان یک مرکز عمده تهیه عطر در دنیاست. گلستانها در دره معروف رز واقع در دویست کیلومتری شرق صوفیه و در قسمت جنوبی دره بالکان قرار دارند. این دره حدود 160 کیلومتر طول و حدود 3 تا30 کیلومتر عرض دارد و شامل ده منطقه است که مهمترین آنها کازانلیک ـ کارلوو ـ برزوفو- شیرپام ـ نوازاگورا و استافا‌زاگورا می‌باشد. در واقع این مناطق از دو دره واقعی تاندجا و استرما تشکیل شده و شهر کازانلیک و کارلوو مرکز این مناطق می‌باشند که دارای 150 روستا با جمعیتی معادل 200 هزار نفر است که همگی دست‌اندرکار تهیه عطر می‌باشد و مزارع بزرگ گل رز را بوجود آورده و سالانه چندین میلیون کیلوگرم گل تولید می‌نمایند. پرمحصول‌ترین قطعات، 300 تا 700 متر از سطح دریا ارتفاع دارند.
نوع اصلی گل منطقه رزا ‌داماسنا می‌باشد که نود درصد گل آنجا را تشکیل می‌دهد و بصورت وحشی دیده نشده و با عملیات زراعی می‌روید.

چهار روش برای تهیه عطر به شرح زیر وجود دارد:

(Open fire with small alembics) (1- مستقیم با ظروف کوچک (انبیق

 (Open fire with large alembics) حرارت مستقیم با ظروف بزرگ-2
(Steam stills) استفاده از بخار -3
      (Volatile solvent extraction) - استفاده از روغنهای فرار4

مراکش

تولید سالانه مراکش در سالهای خوب بیش از 2000 تن گل در سال است اگرچه ممکنست بطور جدی بعلت سرمازدگی کاهش یابد بطوریکه در سال 1952 تمام محصول گل منطقه سرما زد و از بین رفت. برداشت معمولاً در دو هفته آخر آوریل شروع شده و با توجه به گرمی هوا تا اواخر می (اردیبهشت) طول می‌کشد. تولید عطر نیز بسیار متفاوت و از 3000 تا 5000 کیلو گل، یک کیلو عطر می‌دهد و قسمت اعظم تولید بوسیله تقطیر انجام گرفته و تولید سالانه عطر تقریباً 450 کیلو  است «کانکریت» 3000 کیلوست.

عطر مراکش مرغوبست ولی قدرت عطر بلغارستان را ندارد

در مراکش دو کارخانه بزرگ برای تبدیل گل بوجود آمده که به روش تقطیر با بخار و استخراج بوسیله روغنهای فرار کار می‌کنند عطر تولیدی با کد «یو او پی» و «سی ا پی پی» معروف است

فرانسه

عطر رز در فرانسه در یک مقیاس کم تولید می‌شود و اصولاً نمی‌تواند از نظر مقدار با عطر بلغار رقابتی جدی داشته باشد. به طور کلی گیاه رز برای استفاده از گل و شکوفه‌هایش کاشته می‌شود و عطر با روشهای استخراج از طریق روغنهای فرار و روش Maceration تهیه می‌گردد. مراکز اصلی تولید گل رز، لاکول، کراسه، اس تی پاول، ونس، پگوماس ترتز، مونتارکس ل ویگنال، اوپییو و مرگینز می باشد.

رویهم دو منطقه لاکول و اس تی پاول دو منطقه مهم کاشت رز در فرانسه هستند که بعلت کمی بارندگی و کمبود آب در این مناطق کشت محصولات دیگر با کمبود آب مواجه گردیده و سودمند نیست. گل کاشته شده از نوع رزا سنتی فولیا می‌باشد که در فرانسه به رزماری معروف است که واریته دارد.

تولید گلاب و کشت گل محمدی در ایران :

در حال حاضر در نقاط مختلف ایران در کنار روش صنعتی بیشتر با استفاده از روشهای سنتی گلاب می‌گیرند بااین حال مرکز اصلی تولید عطر و گلاب، کاشان و میمند و داراب فارس می‌باشد.
چون هدف از تقطیر گل در ایران تهیه گلاب می‌باشد عطر یک تولید جنبی بشمار می‌آید. میزان تولید گل در منطقه کاشان حدود 3 هزار تن می‌باشد که در سطح بیش از ششصد هکتار کاشته شده است.

  نوع گل سرخ کاشان است که از مرغوبترین نوع رز به شمار می‌رود و بصورت گلستانهای زیبا درRosa damascene

دامنه کوههای کرکس ایجاد  گردیده است

 دستگاههای گلابگیری سنتی همان دستگاههای قدیمی است و از یک دیگ با ظرفیت حداکثر سی کیلو و یک پارچ و دو عدد نیچه تشکیل می‌گردد. این دستگاهها حدود 400 تن گل را به گلاب و عطر تبدیل می‌کنند. علاوه بر این 3 کارخانه نیز با استفاده از روش بخار در حومه کاشان احداث گردیده که جمعاً حدود 1600 تن گل را مصرف می‌نمایند.(البته باید یادآوری کرد که در همه ی کارگاهای گلاب گیری در کنار تولید گلاب به تولید عرقیات دیگر نیز پرداخته می شود.).
در فارس تهیه گلاب و عرقیات رواج داشته و نحوه کار آنها کمی با کاشان تفاوت دارد و از دقت و ظرافت کمتری برخوردار می‌باشد. در فارس گل سرخ بصورت دیم در دامنه کوهها وجوددارد که توسط روستائیان چیده شده و به گلابگیران فروخته می‌شود. میزان تولید گل در فارس بستگی به مصرف گلابگیران دارد و منابع تولید آن بسیار وسیع است. گلابگیری بیشتر توسط گلابگیران سنتی انجام می‌گیرداما کارخانه‌ های صنعتی نیز احداث گردیده است که تعداد انها کم است.

استان های کشت گل محمدی

گل محمدی در بیش تر مناطق کشور به خصوص آذربایجان، اصفهان، مرکزی، کرمان، فارس، چهار محال و بختیاری، همدان، سمنان، گنبد، گرگان و یزد سابقه کشت دارد.

طبق آمار سال 85 هم‌اکنون گل محمدی در  30 استان کشور و با سطح 10382 هکتار کشت  می‌گردد که بیشترین سطح آن در پنج استان فارس، کرمان، اصفهان ، آذربایجان شرقی  و کرمانشاه می‌باشد.

استان فارس: 4309 هکتار که5/41 درصد از کشت را به خود اختصاص داده است.

کرمان:2860هکتار که5/27 درصد از کل کشت را به خود اختصاص داده است

 اصفهان :1206هکتار که12 درصد ازکل کشت را به خود اختصاص داده است

آذربایجان شرقی:760هکتار که3/7 درصد ازکل کشت را به خود اختصاص داده است

کرمانشاه:381هکتار که4  درصد ازکل کشت را به خود اختصاص داده است

 

برداشت گل محمدی معمولاً در صبح زود و با تعداد کارگر زیاد شروع می شود. قسمت برداشت شده گلبرگها، نهج و قسمتی از دمبرگ می باشد. یک کارگر بطور متوسط روزانه ۳۰-۲۵ کیلوگرم می تواند گل برداشت نماید.

صادرات یا واردات

    بر اساس آمار اعلام شده توسط وزارت جهاد کشاورزی در سال 86، تولید گلاب در کشور سالانه حدود 21 هزار و 580 تن است که با در نظر گرفتن متوسط قیمت 1000 تومانی برای هر کیلو از این محصول، گردش مالی سالانه بازار گلاب کشور به رقمی بیش از 5/21 میلیارد تومان می رسد.»
    
از این میزان تولید گلاب در کشور، حدود 40 درصد به مصرف بازارهای داخلی رسیده و 60 درصد مابقی با قیمت حدود دو دلار به خارج از کشور صادر می شود.
    
    یکی از اعضای اتحادیه تولیدکنندگان گلاب و عرقیات کاشان گفت: «کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان، امارات متحده عربی و کویت و همچنین کشورهای لبنان، بلغارستان، آلمان، ایتالیا و آمریکا بزرگ ترین کشورهای هدف برای صادرات گلاب ایران هستند.»
    
بیش از 45 درصد صادرات گلاب ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس اختصاص دارد البته کشورهای دیگری چون ژاپن و فرانسه نیز عرقیات خام ایران را خریداری کرده و پس از فرآوری با قیمت های بالاتری مجددا به خودمان می فروشند. به عنوان مثال کشور ژاپن، رزماری و کشور فرانسه هل و نعناع فلفلی کشورمان را پس از فرآوری با قیمت های گزافی مجددا به ایران صادر می کنند

اقدامات موفقیت آمیز در کیفیت محصولات و بازار یابی صنعت عرقیات

عواملی که در کیفیت و کمیت در استخراج اسانسهای گیاهی بسیار مؤثرند

ـ رعایت اصول صحیح کشت گیاه و مراقبت دقیق

ـ توجه به بهترین و مناسب‌ترین زمان برداشت

ـ نحوه حمل صحیح و سریع به کارخانه (در صورت امکان با استفاده از ماشینهای دارای سیستم سردکننده (

ـ نحوه نگهداری مناسب گیاه در انبار

ـ سرعت عمل کارخانه در امر تولید

یاداوری :
تنها محصولات عرقیات گیاهی، مجوز تولید دریافت خواهند نمود که در فهرست کمیته مشترک اداره غذا و دارو یافت شوند

از جمله عوامل مهم در موفقیت یک موسسه  در بازارمی‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1 - بهبود مستمر کیفیت کالای صادراتی و روند بسته‌بندی آنها و دستیابی به استانداردهای جهانی
2 - حضور مستقیم در بازارهای هدف و بازاریابی گسترده
3 - ایجاد بازارهای جدید و حفظ بازارهای موجود
4 - تنوع اقلام صادراتی و ایجاد ارزش افزوده بالا در صادرات

5- برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها یکی از راهکارهای توسعه محصول گل و گلاب می باشد

تولید گلاب و عرقیات
  گلاب به حاصل تقطیر گل‌های سرخ محمدی (ازخانواده (Rosaceous تازه چیده شده و مخلوط آن با آب تحت روشهای مختلف با شرایط خاص که اسانس اضافی آن از محلول آبکی جدا شده است، اطلاق می‌گردد. گلاب در ایران به دو روش سنتی و صنعتی تولید می‌گردد و هم چنین در مورد عرقیات دیگر نیز به همین نحو های زیر می باشد.

 ازهر تن گل محمدی در کارگاه های سنتی 125 تا 150 گرم اسانس گل محمدی بدست می دهد در صورتیکه در کارگاه های صنعتی از هر هکتار 250 گرم اسانس عطر گل محمدی تولید می شود که البته اسانس گل محمدی دیمی بیشتر از آبی است.
تولید سنتی
تولید به روش سنتی از قدیم‌الایام در ایران مرسوم بوده است. گلاب اولین بار توسط ابوعلی‌سینا استخراج و گوهر گل سرخ یا جوهر گل سرخ نام گرفته است. در تولید سنتی گلاب مقادیر مشخصی از گل محمدی و آب را (به عنوان مثال به ازای هر کیلوگرم گل یک لیتر) در یک دیگ مسی محصول می‌ریزند و سپس درپوش روی دیگر را قرار داده و با تعبیه نمودن واشر لاستیکی مابین دیگ و درپوش دیگ که باعث جلوگیری از نشست بخارات می‌باشد، محکم می‌بندند. روی در دیگ سوراخی وجود دارد که به لوله‌های استیل یا آلومینیومی متصل و سر دیگر لوله به ظرف مسی که پاچ می‌نامند منتهی می‌شود و بخارات حاصل از تقطیر پس از عبور از این لوله در پاچ مسی که در داخل آن آب و یا آب سرد قرار دارد به تدریج سرد شده و عرق حاصل می‌شود.

 مدت زمان گلاب‌گیری در روش سنتی معمولا 5 تا 7 ساعت می‌باشد و از یک کیلوگرم گل محمدی 1.5 کیلوگرم گلاب بدست می‌آید که 500 گرم اولیه بسیار خوشبو و غلیظ‌تر است.

_

دستگاه‌های  سنتی که بیشتر با گنجایش 30 کیلوگرم ساخته می‌شود شامل قطعات زیر می‌باشد.

 

 

 

1- دیگ که از جنس مس می‌باشد.

2- کلاهک دیگ از جنس مس در گذشته از جنس سفال بوده است.

3- دو عدد لوله انتقال دهنده، بخار جوشش مواد اولیه و آب به نام نیچه: از جنس آلومینیم ولی پیشتر از جنس نی بوده است.

4- پارچ: از جنس مس می‌باشد

5- دستگاه کوچک گرمایش عرق‌گیری ساخته شده از چراغ کوره‌ای به نام شاخه که سوخت آن نفت سفید یا گازوئیل می‌باشد.

بیش از نیمی از گلاب کاشان به وسیله دیگ‌های سنتی به دست می‌آید هر دستگاه با گنجایش حداکثر 30 کیلوگرم گل می‌تواند 4 تا 5 نوبت در شبانه روز پر و خالی گردد و به عبارت دیگر 120 تا 150 کیلوگرم گل را تبدیل به گلاب درجه یک نماید. برای هر 30 کیلوگرم گل به 45 کیلوگرم آب به آن افزوده می‌شود که در پایان از هر 30 کیلوگرم گلاب درجه یک به دست می‌آید. برای تهیه همین مقدار گلاب درجه 2، مقدار 15 تا 18 کیلوگرم و 45 کیلوگرم آب و برای تهیه گلاب درجه 3 نزدیک به10تا12کیلوگرم گل و 45کیلوگرم آب دردیگ ریخته می‌شود

تولید صنعتی

_

با نگرش به گسترش روزافزون سطح زیر کشت گل محمدی و پاسخگو نبودن دستگاه‌های گلاب‌گیری سنتی از یک سو و از سوی دیگر، گنجایش کم و نابرابری دستگاه‌ها با روند تولید گل و مواد اولیه مورد استفاده، از سال‌ها پیش نیاز مبرمی به صنعت عرقیات به ویژه فناوری پیشرفته و با گنجایش بالا در منطقه است.
در تولید عرقیات بروش صنعتی از ماشین آلات پیشرفته که قطعات آن از استیل زنگ‌نزن می‌باشد، استفاده می‌شود. ابتدا مواد اولیه و آب در دیگ‌های استیل قرار گرفته و با حرارت‌دادن غیر مستقیم که معمولا بخار آب می‌باشد، از لابلای مخلوط  مثلا گل و آب عبور داده می‌شود. مراحل تقطیر انجام و بخارات حاصله در مبردها که دارای لوله آب با جریان آب سرد می‌باشند، خنک و به مایع تبدیل می‌گردند و سپس به مخازن استیل گلاب منتقل می‌شوند. از این مرحله عملیات پاستوریزاسیون و صاف نمودن محصول شروع می‌گردد و پس از گرم نمودن آن تا دمای مورد نظر ، از صافی های مخصوص کاغذی یا پلاستیکی بسیار ریز عبور داده شده و سپس در منبع پرکردن بطری‌ها قرار می‌گیرد. محصول همچنان که داغ می‌باشد به داخل بطری‌های شیشه‌ای یا پلی‌اتیلن که قبلا با آب داغ شسته شده و میکروب‌زدایی گردیده هدایت و پس از دربندی با درب آلومینیومی یا پلاستیکی غیر قابل نفوذ ، بر روی بطری‌ها برچسب‌گذاری می‌شود و در داخل کارتن قرار می‌گیرند. در روش صنعتی با توجه به رعایت موازین مختلف در حین تولید و بسته‌بندی، محصول نهایی از نظر ویژگی‌های فیزیک و شیمیایی و میکروبی مطابق استاندارد خواهد بود.

 

استخراج مواد معطر گل
از تقطیر گل‌های تازه گل محمدی با روش‌های مختلف ، مواد معطر آن استخراج می‌شود این روش‌ها در کشورهای مختلف تولید کننده مانند ایران بلغارستان ، ترکیه ، آرژانتین ، اسپانیا ، پرتغال ، سوئیس کاملا باهم تفاوت دارند. در ایران مناطقی مانند قمصر و توابع دیگر کاشان و استان فارس سابقه دیرینه در امر تولید گلاب و اسانس از گل محمدی دارند.
استخراج اسانس گل سرخ محمدی
استخراج اسانس گل سرخ از سه روش امکان‌پذیر است
استخراج از طریق تقطیر با آب شامل تعلیق گل‌ها در آب و جوشاندن آن‌ها و سپس خنک‌کردن بخارات و جمع آوری آنها می‌باشد. در این روش مقدار مشخصی از گل سرخ محمدی را براساس گنجایش مخازن با مقداری آب که حدود 3 تا 4 برابر وزن گل می‌باشد تقطیر می‌‌کنند. کاربرد دما در عمل تقطیر باید خیلی آهسته و ملایم باشد. بعبارتی افزایش ناگهانی دما ، بعضی از اجزای معطر سبک‌تر را با هوای باقی‌مانده در دستگاه تقطیر خارج خواهد کرد. براساس گزارشاتی که ارایه گردیده است تا زمانی که در دستگاه تقطیر یک لیتر گلاب از هر کیلو گل سرخ محمدی جمع ‌آوری گردد عمل تقطیر ، گلاب و اسانس اول می‌باشد. بار اسانس که از تقطیر اول بدست می‌آید کم است زیرا مقدار زیادی از اسانس گل سرخ محمدی در گلاب محلول بوده و برای جدا کردن این اسانس ، محلول گلاب حاصله باید تقطیر شود. لازم به ذکر است که در ایران و هندوستان از روش تقطیر با آب برای تهیه اسانس گل سرخ محمدی استفاده می‌گردد. البته در برخی مناطق ایران ایران روش تقطیر با بخار و آب با هم بکار گرفته می‌شود. در دو روش ذکر شده بدلیل وجود ترکیبات ناپایدار که در دمای بالا ، آسیب دیده یا بطور کلی از بین می‌روند، بازده عمل چندان مطلوب نمی‌باشد. بنابراین روش دیگری نیز برای جداسازی ترکیبات معطر از گل بکار می‌رود که استخراج با حلال نامیده می‌شود. در این روش میزان فنیل الکل که ماه موثر اسانس می‌باشد 10 برابر بیش از محصول حاصل از تقطیر با بخار است.

کاشان رتبه سوم تولید گل محمدی، بزرگترین تولید کننده گلاب کشور

اصفهان با یک هزار و 206 هکتار سومین تولید کننده ی گل محمدی کشور می باشد بیش از 90درصد از سطح زیر کشت و تولید گل محمدی این استان در شهرستان کاشان واقع است. سطح زیر کشت گل محمدی در منطقه کاشان در حال حاضر یکهزار و 460 هکتار می باشد که از این میزان یکهزار و 200 هکتار بارور و 260 هکتار به صورت نهال است.

با این حال واردات گل محمدی از استان های فارس، کرمان و آذربایجان به کاشان این شهرستان را به بزرگ ترین تولیدکننده گلاب کشور تبدیل کرده است.

انتظار می‌رود امسال 4 هزار و 800 تن گل محمدی در کاشان برداشت شود
تولید سال گذشته گل محمدی کاشان 2 هزار و 400 کیلوگرم در هکتار بوده است که 30 تا 35 درصدی کاهش تولید گل  محمدی در کاشان بوده ‌است که این کاهش تولید به خاطر سرمازدگی سال گذشته بوده است
در منطقه کاشان 750 کارگاه سنتی و 16 کارگاه صنعتی فعالیت داشته و گلاب تولیدی را ضمن ارسال به بازار داخلی به خارج از کشور نیز صادر می‌کند.

 

 

گلاب و عرقیات دراستان فارس بزرگترین تولید کننده گل محمدی کشور

فارس با سطح زیر کشت چهار هزار و 700 هکتار گل محمدی دیم و هزار و 232 هکتار کشت آبی 42 درصد سطح زیر کشت گل محمدی کشور را به خود اختصاص داده است و با تولید سالانه 33درصد گل محمدی مقام نخست را در تولید گل محمدی به خود اختصاص داده است. میزان اسانس تولیدی از فراوری گل محمدی در استان فارس در سال 89 یکصد و 70 لیتر بوده است افزود : دشت لایزنگان- نوایگان داراب فارس ،شیراز ، میمند ، قمصر کاشان به ترتیب مقامهای اول تا چهارم را در تولید اسانس گل محمدی دارند. وی افزود : پیش بینی میشود امسال تولید اسانس در استان به 200 لیتر ، گلاب به بیش از 8 میلیون لیتر و برداشت گل محمدی به بیش از 950 تن برسد. کارشناس صنایع فرآوری جهاد کشاورزی فارس هم با اشاره به فعالیت 23 کارخانه صنعتی و 55 کارگاه سنتی در استان گفت: تولیدات این کارگاهها سالانه بیش از 950 تن عرقیات در سال است که 60 تا 70 درصد آنها به استانهای دیگر و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می شود. کیفیت و مرغوبیت و میزان اسانس گل محمدی در فارس سبب تقاضای خرید استانهای دیگر شده است

 به گفته مهندس عبدالکریم رضوی، رئیس جهادکشاورزی فارس، سالیانه بیش از ۴ هزار و ۹۶۳ تن گل محمدی و بیش از ۱۰ میلیون لیتر گلاب و ۳۰ لیتر اسانس گل در فارس تولید می شود.7

داراب بزرگترین تولید کننده ی گل محمدی

همزمان با برداشت گل محمدی در داراب همایش گل و گلاب در داراب برگزار می شود. (اردیبهشت 90)

خرد رئیس جهاد کشاورزی فارس گفت: شهرستان داراب با 5 هزار هکتار گل محمدی و تولید سالانه 7 هزار تن گل بزرگترین تولید کننده این محصول در کشور است .

وی افزود: در شهرستان داراب 4550 هکتار گل محمدی دیم و 450 هکتار گل محمدی آبی وجود دارد و4 کارخانه گلاب گیری صنعتی و 16 مرکز گلابگیری سنتی در این شهرستان به تولید گلاب مشغولند.

به گفته دکتر کرمی کارشناس مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی فارس بر اساس تحقیقات علمی صورت گرفته، درصد اسانس گل محمدی داراب بالاترین میزان اسانس در ایران است و این به دلیل دیم بودن و ارگانیک بودن گل محمدی داراب است .

مهمترین مراکز تولید گل محمدی داراب روستاهای لایزنگان – نوایگان و مروارید است و روستای لایزنگان با 1850 هکتار سطح زیر کشت گل محمدی دیم و 250 هکتار گل محمدی آبی مهمترین آنهاست.

گل محمدی داراب توسط تجار محلی به کشورهای حاشیه خلیج فارس، آلمان ، فرانسه ، انگلیس و پاکستان و همچنین به استانهای کرمان ، اصفهان و شهرهای قمصر ، فیروز آباد ، کاشان ، کازرون ، سروستان و قم صادر می شود.

قدمت گل محمدی در داراب به حداقل 300 سال می رسد و حدود 2500 خانوار از مردم داراب به شغل باغداری گل محمدی مشغولند.

گل محمدی در داراب در ارتفاع 1400 تا 2600 متری از سطح دریا و در کوهستان ها کشت می شود.

همه ساله برداشت گل محمدی در داراب از اواخر فروردین ماه آغاز و تا خرداد ماه ادامه دارد.

 

 

شرکت ساغر داراب

شرکت تعاونی تولیدی فرآورده های تقطیری ساغر داراب از سال 74 به صورت سنتی فعالیت خود را آغاز نمود. در ابتدای فعالیت کیفیت را سرلوحه کار خود قرار داد و محصولاتی با کیفیت مطلوب عرضه نمود.

عزم توان تولید زیاد از یک سو و افزایش تقاضا از سوی دیگر مسولان شرکت را بر آن داشت که جهت رفع احتیاجات مشتریان و نیاز جامعه و تولید مطلوب در سال 1382 گامی بلند در جهت صنعتی شدن بردارد و بدین ترتیب صنایع تقطیر ساغر به عنوان بزرگترین واحد تولید در جنوب کشور پا به عرصه وجود گذاشت.تکنولوژی ماشیت آلات و ساختمان های این شرکت که در شهرک صنعتی داراب قرار دارد مطابق با استاندارد های روز دنیا بوده و از جدیدترین و مدرن ترین خطوط تولید و بسته بندی بهره می گیرد به طوری که در اولین گام حضوربه عنوان واحد نمونه صنعتی انتخاب و در سال 87 موفق به اخذ نشان استاندارد ملی شد.

 هم اکنون این شرکت با توان تبدیل روزانه 20 تن گل محمدی و سایر گیاهان دارویی قادر است سالانه 6000 تن انواع عرقیات گلاب و هزار کیلو گرم اسانس تولید داشته باشد.

پایه واساس تاسیس و راه اندازی این شرکت تولید و ارائه محصولاتی با کیفیت برتر نسبت به محصولات مشابه موجود در بازار بوده است بر همین اساس کیفیت فرآورده های تولیدی در ابتدای ورود مواد گیاهی به کارخانه در عین تولید ، بسته بندی و انبارداری با کنترل های ماکروسکوپی و میکروسکوپی تضمین می گردد.

این شرکت با فراوری بیش از 40 نوع گیاه دارویی وتبدیل آن به عرقیات و اسانس سهم بسزایی در داروهای گیاهی را به خود اختصاص داده است .

مزارع و گلستان های طرف قرداد با صنایع تقطیر ساغر پیوسته توسط کارشناس واحد RAD بازرسی و مورد تحقیق و مطالعه قرار می گیرد.

تمامی گلستان های طرف قرار داد با شرکت ساغر ارگانیک بوده که در تولید انها از هیچ گونه کود یا سموم شیمیایی استفاده نمی شود

محصولات شرکت

از طرف وزارت بهداشت اجازه ی تولید نزدیک 40 نوع عرقیات به شرکت ساغر داده شده است اما با توجه به ظرفیت محدود کارخانه باید محصولاتی انتخاب شوند که در بازار دارای فرهنگ مصرف و سود بالا باشند. با وجود این که شرکت افتخارات زیادی را تا به حال کسب کرده است اما در امتداد فرهنگ سازی شرکت های بزرگ حرکت می کندو خود تا به حال هزینه ای برای فرهنگ سازی محصولی نکرده است.

تولید عرق الو اورا برای اولین بار در کارخانه ساغر در روز مراجعه محققق صورت می گرفت مهندس کارخانه دراین زمینه ابراز داشتند پخش محصولات نوشیدنی الواورا با بسته بندی های جدید باعث فرهنگ سازی و تبلیغ این محصول گشته که نتیجه مطلوبی در بازار به همراه داشته است و نکته دیگر این که گیاه الواورا در منطقه کشت می شود که مشکلی برای کارخانه مبنی برتهیه مواد اولیه وجود ندارد پس کارخانه بر آن شد که کالایی جدید به سبد محصولات خود بیفزاید

قیمت محصولات ساغر

قیمت محصولات شرکت ساغر نسبت به محصولات دیگر شرکت های سنتی موجود در اطراف خود اندکی بالاتر می باشد که این به خاطر کیفیت برتر محصولات ساغر نسبت به محصولات دیگر شرکت ها می باشد با این حال تفاوت قیمت به نحوی نیست که بتوان این محصول را فقط برای قشر خاصی در نظر گرفت.طی تحقیقات به عمل آمده در فروشگاههای شهرستان داراب، همه فروشندگان با اقرار به کیفیت بالای محصولات ساغر ابراز داشتند که این اندک قیمت اضافی نسبت به شرکت های دیگر خود می تواندبرای کسانی که به کیفیت کالا اهمیت نمی دهند و یا کیفیت برتر را نمی شناسند تاثیر گذار باشد.

مواد اولیه

 شرکت ساغر دارای گواهی ارگانیک از انگلستان می باشد که نشان دهنده ی صد درصد طبیعی بودن مواد اولیه مبنی بر استفاده نکردن از هیچ گونه سم و مواد شیمیایی در پرورش گیاهان مزارع طرف قرار داد می باشد که خود دلیل مهمی در صادرات محصولا ت ساغر به کشور های پیشرفته ای همچون کانادا می باشد

مواد اولیه مورد نیاز کارخانه به قریب درشهرستان داراب و یا از داخل خود استان تامین می شود که این خود از هزینه حمل ونقل می کاهدو همچنین مواد اولیه بلافاصله بعد از برداشت به کارخانه می رسد که در کیفیت محصول نهایی به حتم تاثیر گذار می باشد. با این حال مواد اولیه ای مثل بید مشک هم از خارج استان (ارومیه و شمال شرق کشور) تامین می شود که کارخانه برای پر کردن سبد کالای مشتریان از سود خود می کاهد و این عرقیات رانیز تولید می کند.

دلایل استفاده از محصولات ارگانیک :

کشاورزی همیشه  یکی از عوامل تاثیر گزار روی محیط ، زراعت ، کیفیت و سلامتی غذا به حساب می آید. تاثیرغذایی که می خوریم بر روی سلامتی بدن به قدری مهم است که کمیته جهانی و یک شبکه اختصاصی جهت نظارت بر کالاها سازمان یافته است.این تشکیلات آینده بهتر غذایی و کشاورزی را پیش بینی می کند. در این رابطه برخی از مشخصات اینگونه محصولات عبارتند از:

1 -طعم: بسیاری از مردم معتقدند که غذاهای ارگانیک طعم بهتری دارند.

2-افزایش کیفیت: چون در کشاورزی ارگانیک از سم پاش ها و مواد شیمیایی استفاده نمی شود ارزش غذایی بالایی حاصل می شود.

3-محیط زیست : کشاورزی ارگانیک به عنوان دوست محیط زیست وپرندگان و گیاهان می باشد.

4-هزینه پایین: با در نظر گرفتن کیفیت  و سایر خصوصیات  مثبت، این محصولات قیمت پایینی دارند.

5- وجود بازارهای مطمئن جهت صادرات

6- قیمت محصو لات ارگانیک ( گلاب و اسانس)  در بازارهای جهانی چند برابر محصولات غیر ارگانیک میباشد.

با توجه به اینکه گل محمدی  گیاهی است که بسیار مقاوم به حمله آفات و بیماریها می باشد و به راحتی امکان  کشت ارگانیک  آن  در عرصه های  بکر و دا منه های طبیعی وجود دارد  امکان توسعه کشت آن براحتی امکان پذیر می باشد، به طوریکه هم اکنون نیز بسیاری از   گلستانها در نقاط مختلف ایران بعلت عدم استفاده از سم و قابلیت اخذ گواهی ارگانیک بین المللی را دارند.

بازار کارخانه

بازار شرکت در مرتبه اول شهرستان های استان فارس و استان های هم جوار می باشد. اما شرکت توانستهاست تا به حال

محصولات خود را از قبیل گلاب را در نقاط دورتر در کشور همچو تهران (در مجاورت کاشان تولید کنند برتر گلاب ) به فروش برساند

در صادرات به خارج از کشور نیز شرکت فعال بوده است محصولات ساغر تا به حال به کشور های حوضه خلیج فارس وکشور های پیشرفته ای همچو کانادا صادر شده است.

بیشتر کالا های شرکت به صورت سفارش از طرف مشتری به بازار ارائه میشودکه این خود نشان دهنده ی کیفیت محصولات تولیدی میباشد. این امر سبب ان شده است که شرکت هزینه های کمتری برای بازار یابی و حمل ونقل بپردازد همچنین بتواند بیشتر بر کیفیت محصولات خود نظارت کند.

منحنی امکانات تولید

این کارخانه همیشه سعی می کند که محصولات تولیدی خود را بر اساس فصل مواد اولیه در منطقه خود

تنظیم کند تا با مشکلات کمتری مواجه شود همچنین کارخانه بر اساس ظرفیت روزانه خود محصول مورد نظر را در کل همان روز تولید می کند. یعنی در طول روز تمام توان کارخانه برای برای تولید یک محصول می باشد.

در بعضی از مواقع مشتری سبدی از کالا را سفارش می دهد. لذا چون شرکت همیشه سعی می کند تا حد امکان مشتریان خود را از دست ندهد پس تمام تلاش خود را برای تهیه کالای مشتری می کند. در این راستا کارخانه در مرتبه اول محصولات موجود در انبار یا نمایندگیهای خود استفاده می کند در مرتبه دوم باید اندازه سفارش مشتری حداقل برابر با تولید روزانه کارخانه باشد تا کارخانه بتواند با تهیه مواد اولیه( موجود در انبار ، سرد خانه ویا مواد اولیه خشک شده )سفارش مشتری را تامین کند

 

درد دلها

در انتهای مصاحبه مدیر این شرکت در رابطه با مشکلات الان و پشت سر گذاشته شرکت این طور گفت:

در ابتدا انتظار می رفت که با هزینه 200 میلیون تومان بتوان از بخش سنتی به بخش صنعتی ارتقاء یافت اما بر خلاف انتظار هزینه انتهایی چند برابر این هزینه تمام شد .

در این حین شهرداری نیز اسرار داشت که کارخانه در شهرک صنعتی داراب احداث شود لذا وعدههایی برای امکانات از قبیل سوخت گاز شهری، راه اسفالته به کارخانجات، تلفن و...را مطرح کرد که به بیشتر انها تا به حال عمل نکرده است. گاز رسانی به کارخانه نشده است وما هنوز یک خط ثابت تلفن نداریم اسفالت جاده در حال انجام است که مقداری هزینه ان را کارخانجات پرداخته اند

در ادامه ایشان از تبلیغ نکردن صدا وسیما مبنی بر تفاوت محصولات صنعتی با سنتی ابراز توقع کردند.و ادامه دادند که هزینه حمل ونقل و تهیه سوخت مورد نیاز بالا بوده واز دولت انتظار همکاری بیشتری داریم.

 

یک نوشیدنی خوب

یک متخصص تغذیه گفت: عرقیات گیاهی مانند بهار نارنج ، بیدمشک و نعنا که به عنوان نوشابه های گیاهی در بازار عرضه می شود، جایگزینی برای نوشابه های گاز دار هستند.

مرتضی صفوی با بیان اینکه عرقیات گیاهی که با عنوان نوشابه های گیاهی در بازار عرضه می شوند، گاز دار هستند، اظهار داشت: به دلیل اینکه مواد قندی در این نوشابه ها کم است و از عصاره های گیاهی استفاده شده است، گاز دار بودن آنها ضرری برای سلامت افراد ندارد..

وی با هشدار نسبت به کاهش سن پوکی استخوان در کشور افزود: هم اکنون سن ابتلا به پوکی استخوان در کشور به 35 سال رسیده که این امر زنگ خطری برای سلامت افراد است.

وی با بیان اینکه بر اثر نوشیدن بیش از حد نوشابه های گازدار میزان شکستگی های استخوان در بین ایرانیان چهار برابر افزایش یافته است، اظهار داشت: برای سوزاندن میزان قندی که با یک لیوان نوشابه وارد بدن می شود، نیاز به یک ساعت راه پیمایی است.

صفوی ادامه داد: در هر لیوان نوشابه 35 تا 55 میلی گرم کافئین وجود دارد که سبب بی خوابی و افزایش تپش قلب می شود و از سوی دیگر، نوعی اعتیاد ایجاد می کند.

این متخصص تغذیه گفت: رنگ غیراستاندارد بعضی نوشابه ها نیز با تجمع در کبد، به مرور زمان باعث ایجاد نارسایی در این عضو می شود.

وی مصرف نوشیدنی های بدون گاز، شکر و افزودنی ها را جایگزین مناسبی برای انواع نوشیدنی های گازدار بیان کرد و افزود: با تغییر شیوه زندگی، باید نوشیدنی هایی مانند آب، عرقیات گیاهی و دوغ های طبیعی جایگزین نوشابه های گازدار شود.

صفوی در عین حال گفت: مصرف انواع دلستر و دوغ های گازدار نیز می تواند خطرآفرین باشد، زیرا گاز کربنیک و نمک زیادی که در ساخت برخی دوغ ها استفاده می شود یا شکر موجود در انواع دلسترها برای سلامتی مضر است و این دسته از نوشیدنی ها نمی توانند جایگزین مناسبی برای نوشیدنی های گازدار باشند.

دقت در تولید، مصرف متعادل

مجید متقی طلب عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل افزود: در فرآیند عرق گیری گیاهان، خواص دارویی متانول گیاه آزاد شده و وارد گیاه می شود.

وی مصرف متعادل از عرقیات گیاهی را بلامانع دانست و گفت: در بسیاری از موارد افراد برای تسکین درد به عرقیات گیاهی روی آورده و بدون تجویز پزشک میزان زیادی از این مایعات را مصرف می کنند.

متقی طلب در خصوص افراد کلیوی که در دراز مدت از عرق خارشتر به منظور تسکین درد استفاده می کنند تصریح کرد: در طی یک سال اخیر و طی بررسی یک جامعه آمار که تحت آزمایش قرار گرفتند شاهد افراد با کاهش دید و تاری چشم بودیم.

وی از کیت های تشخیصی که میزان الکل عرقیات را تعیین می کند خبر داد و خاطر نشان کرد: با بکارگیری این کیت در آزمایشگاه های استاندارد کیفی از میزان متانول آزاد شده در عرقیات مطلع می شویم و از میزان خودسرانه و بیش از اندازه آن تا حد زیادی ممانعت به عمل می آید

تقلب در بازار گلاب، خزنده های چینی

 درطرح نظارتی ویژه گلاب و عرقیات که از مورّخ 11/02/90 لغایت 31/03/90 آغازشد. از99 واحد صنفی بازرسی شده تعداد32 واحد و کارگاه های تولید گلاب و عرقیات دراین شهرستان متخلف شناخته شده اند. (از قبیل : گرانفروشی، کم فروشی و تقلّب )

مدتی است که در بازار ایران گلاب‌های تقلبی یافت می‌شود که طرز ساخت این گلاب‌های تقلبی به این صورت است که اسانس گلاب از خارج وارد می‌شود و بعد از آن با آب مقطر ترکیب و به بازار وارد می‌شود.

بر اساس آزمایش‌های انجام شده، مشخص شد گلاب‌ تقلبی بسیار بیماری‌زا است و مشتریان باید هوشیار باشند که از این گلاب‌ها استفاده نکنند.

راه شناخت گلاب تقلبی از طرف مشتریان، این است که گلاب‌های تقلبی در قیاس با گلاب واقعی، بوی بیشتر و قوی‌تری دارد.

این در حالی که بسیاری درباره ورود خزنده چینی‌ها به بازار گلاب سخن می‌گویند برخی نیز از وضعیتی که در پیش است اظهار گلایه دارند و معتقدند آنچه در پیش است سبب خواهد شد ورورد چینی‌ها دیگر خزنده نباشد و تمام قد برای در دست گرفتن بازار ایران بایستند.

نگهداری عرقیات

-1- بعضی عرقیات معطر مثل گلاب، هل و... اگر در مقابل نور خورشید باشند، عطر خود را از دست می‌دهند؛ پس بهتر است این نوع عرقیات را پشت پنجره آفتابگیر قرار ندهید.

-2- عرقیات به علت تبخیر شدن آبشان هنگام جوشاندن و غلیظ بودنشان، فسادناپذیرند اما تاریخ مصرف بعضی از آنها 3 ساله و بعضی دیگر یک‌ساله است و این یعنی بعد از گذشت تاریخ مصرف، خاصیت‌شان از بین می‌رود، نه اینکه خراب شوند.

-3- مکان گرم و مرطوب، زودتر خاصیت انواع عرقیات را از بین می‌برد بنابراین آشپزخانه به دلیل داشتن فضای گرم و مرطوب مکان مناسبی برای نگه داشتن آنها نیست. عرقیات را در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا خواص آن حفظ شود.

-4- نگهداری عرقیات در کمد اتاق‌های خواب، انباری و حیاط خلوت – که فضایی خشک و خنک دارند – مناسب است؛ در ضمن می‌توان آنها را در یخچال هم نگه داشت.

 -5- معمولا خاصیت عرقیات گیاهانی که طبیعت گرم یا مایل به گرم دارند، زودتر از بین می‌رود و معمولا تاریخ مصرف آنها یک ساله است.

 

 

عرقیات ایرانی در اکسپوی شانگهای 2010

مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین، ضمن اشاره به استقبال گسترده بازدیدکنندگان از سالن ایران در اکسپو شانگهای 2010، از ارائه عرقیات سنتی  در سالن ایران خبر داد

وی در مورد ارائه عرقیات و بستنی سنتی ایران در سالن ایران گفت: برای بازدیدکنندگان، بستنی سنتی و عرقیات و برخی از آب میوه های ایرانی ، جذابیت ویژه ای دارد و آنها به صورت غیرقابل انتظاری از این محصولات استقبال می کنند.

عرقیات گیاهی و محبوبیت رو به رشد آنها

 

پیشینه قوی طب سنتی و تنوع گونه های گیاهی رشد یافته در کشور، جایگاه مناسبی را برای ایران در زمینه تولید، گسترس و مصرف دارو و عرقیات طبیعی ایجاد کرده است و از سویی مروری بر زندگی اقوام مختلف در ایران باستان و مردمان پس از آنها تا زمان حال نشان می دهد که به صورت پیوسته تهیه و مصرف عرقیات به منظور استفاده های دارویی، غذایی، آرایشی، بهداشتی، درمانی و صنعتی متداول بوده است. همچنین تهیه و تولید فرآورده های مختلف این گونه محصولات، بخش عمده ای از فعالیت های اقتصادی، اجتماعی آنها را تشکیل می داده است.
داروها و عرقیات طبیعی که اکنون تولید و عرضه می شود، حاصل اطلاعاتی است که در فرآیند تولید و مصرف این محصولات از گذشته تجربه شده و همپای کسب تجربیات به صورت علمی به کار گرفته شده است. استفاده از روش های سنتی برای تولید این محصولات هنوز ادامه دارد و استفاده از روش های جدید به تدریج جایگاه ویژه با کارایی بالای خود را خصوصاً در بخش صنعت باز کرده است.
استقبال عمومی از داروهای طبیعی و مصرف انواع فرآورده های عرقیات و اسانس به عنوان نوشابه های طبیعی، عطر و طعم دهنده های غذایی و نیز استفاده های بهداشتی و تأسیس کارخانه هایی که با استفاده از روش های جدید صنعتی اسانس ها و عرقیات و داروهای گیاهی را استحصال می کنند و از سویی اقبال بازارهای جهانی برای خرید انواع محصولات تولیدی این کارخانجات، پیشرفت قابل توجه علمی و اقتصادی، تولید و عرضه این گونه محصولات در ایران را نوید می دهند.امروزه علم پزشکی نیز به این سمت پیش می رود که در درمان بیماری ها از داروها و عرقیات گیاهی استفاده کنند و بدین ترتیب در چند سال اخیر محققان کشور به سمت تحقیق و تولید عرقیات و داروهای گیاهی روی آورده اند.
با استقبال مردم در دهه های اخیر، کارخانه ها فعالیت های گسترده ای را برای تولید این نوع محصولات گیاهی آغاز کردند و اقلام بسیاری نیز تولید شد، اما سهم ایران کمترین میزان در دنیاست؛ این در حالی است که سرزمین ما از نظر وجود گیاهان دارویی از بهترین هاست و کمتر کشوری یافت می شود که از این همه نعمت برخوردار باشد. هم اکنون به علت بی توجهی، استفاده خوبی از این امکان نشده و سرمایه گذاری مناسبی صورت نگرفته و تعداد کمی داروی گیاهی وارد سیستم دارویی شده است. ما بر آنیم تا راهی برای شناساندن بهتر این میراث کهن بوعلی سینا و زکریای رازی و سایر دانشمندان ایران اسلامی به تمام دنیا پیدا کنیم. به امید آن روز

نتیجه گیری

با توجه به مطالب ارائه شده می توان از صنعت عرقیات و گلاب کشور نهایت استفاده را برای اشتغال زایی و درآمد ارزی کرد. لذا باید مشکلات این صنعت را شناخت و کارآمد ترین راه ها را انتخاب کرد. نکاتی در این باب به شرح زیر می باشد.

 1- می توان از اسانس های تولیدی در کشور در مواردی اتکلن به بازار ارائه شود تا از سوء استفاده کشورهای دیگر جلوگیری شود.

2  - عرقیات انواع زیادی دارد. که فقط تعداد کمی از آنها در جامعه مصرف قابل توجهی دارند عرقیات در بیشتر کشورها ناشناخته است به غیر از گلاب صادرات قابل توجهی از این صنعت به چشم نمی خورد. پس می توان با فرهنگ سازی انواع عرقیات در داخل و خارج کشور زمینه پیشرفت و سود آوری این صنعت را افزایش داد

- 3 تلاش برای ارتقای بخش سنتی به صنعتی می تواند از پسماندهای این صنعت جلوگیری کند که محصولاتی با کیفیت و کمیت بیشتری تولید کرده است.

 -4ادامه دادن جشنواره ها می تواند مشوق کشاورزان و صنعت گران این عرصه باشد  به نحوی که جشنواره ها در مراکز اصلی و در خود مناطق انجام شود.

5- ایجاد کارخانه ها در نزدیکی باغات گل محمدی و باغات مواد اولیه دیگر می تواند از هزینه اضافی حمل و نقل جلوگیری کند.

 -6پرداختن جدی مسئولان به مشکلات این صنعت در عرصه های کشاورزی حمل و نقل و راه های بین باغی و کمک به بخش خصوصی برای ارتقای روش سنتی به روش صنعتی فرهنگ سازی تولید محصولات دیگر و صادرات می تواند آبادانی بیشتر این صنعت را فراهم کند.

7- تلاش در عرصه گیاهان دارویی می تواند خود به پیشرفت این صنعت بینجامد.

8 - به حد اقل رساندن ضایعات و استفاده از ضایعات در صنایع دیگر سود آوری این صنعت را افزایش می دهد.

 

 

پایان

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست منابع

مقدمه

http://www.daneshju.ir/forum/sitemap/t-59620.html

http://kuhpaye.blogfa.com/post-4.aspx

گل محمدی و گلاب

www.agri-es.ir/LinkClick.aspx?link=bagh-gol+deym.doc&mid=755

مصارف گلاب وعرقیات

www.agri-es.ir/LinkClick.aspx?link=bagh-gol+deym.doc&mid=755

گلاب و عرقیات در ایران

http://www.alonefarmer.ir/post-1366.aspx

عطر گل رز به جای گلاب در کشور های تولید کننده

بلغارستان الف-

مراکش ب-

فرانسه پ-

http://www.daneshju.ir/forum/sitemap/t-59620.html

 

تولید گلاب و کشت گل محمدی در ایران

http://www.1az4.com/post-1366.aspx

http://www.daneshju.ir/forum/sitemap/t-59620.html

استان های کشت گل محمدی

www.agri-es.ir/LinkClick.aspx?link=bagh-gol+deym.doc&mid=755

http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1430202

صادرات یا واردات

http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1430202

 

 

اقدامات موفقیت آمیز در کیفیت محصولات و بازار یابی صنعت عرقیات

عواملی که در کیفیت و کمیت در استخراج اسانسهای گیاهی بسیار مؤثرند الف-

http://www.daneshju.ir/forum/sitemap/t-59620.html

از جمله عوامل مهم در موفقیت یک موسسه  در بازارمی‌توان به موارد ذیل اشاره نمود: ب-

http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=71964

تولید گلاب و عرقیات

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%A8&SSOReturnPage=Check&Rand=0

http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=60164

تولید سنتی الف-

http://kamoo.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=18%3Agologolab&catid=11%3Akeshavarzi&Itemid=72&limitstart=15

تولید صنعتی ب-

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%A8&SSOReturnPage=Check&Rand=0

 

استخراج مواد معطر گل

استخراج اسانس گل سرخ محمدی

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%A8&SSOReturnPage=Check&Rand=0

کاشان رتبه سوم تولید گل محمدی، بزرگترین تولید کننده گلاب کشور

http://www.mojnews.com/fa/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&r=758

گلاب و عرقیات دراستان فارس بزرگترین تولید کننده گل محمدی کشور

http://fars.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=16319:1390-02-31-08-05-42&catid=3

داراب بزرگترین تولید کننده ی دیم گل محمدی  الف-

http://fars.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=16295&Itemid=335

 

شرکت ساغر داراب

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

محصولات شرکت

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

قیمت محصولات ساغر

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

مواد اولیه

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

 

دلایل استفاده از محصولات ارگانیک

www.agri-es.ir/LinkClick.aspx?link=bagh-gol+deym.doc&mid=755

بازار کارخانه

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

منحنی امکانات تولید

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

درد دلها

تحقیق میدانی در شرکت ساغر داراب

بخش میمند ب-

http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1290419

http://meymand.40sotoon.net

در نخستین جشنواره گل و گلاب میمند فارس ( 13/02/1386 )

http://www.iranfoodnews.com/news/details.php?EType=news&id=3950

همایش و جشنواره گل و گلاب سال 89 میمند فارس (2/2/1389)

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8901290981

صادرات ، بدون نشانی از تولید کننده

http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=80287

http://www.meymand.com/news.php

مشکلات و درد دل ها

http://meymand.40sotoon.net/blog/show

http://www.ebtekarnews.com/Ebtekar/News.aspx?NID=80287

تاثیر خشک سالی بر کیفیت و کمیت

www.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsID=1064985

تولید گلاب و عرقیات بخش میمند در سال 89

www.firoozabadnema.com/news374.php

حل مشکلات میمند تا سال 93

http://iafst.ir/thread-716.html

http://استاندارد-سازی.worldfood.ir/T_11164

استفاده از ضایعات گلاب گیری

http://www.sabziran.ir/index.php?action=news&nid=1785

یک نوشیدنی خوب

http://نوشیدنی-ها.worldfood.ir/

دقت در تولید، مصرف متعادل

http://www.rahesalamati.com/newsview.php?newsid=373

تقلب در بازار گلاب، خزنده های چینی

www.icana.ir

http://www.tabnak.ir/fa/news/160977/

نگهداری عرقیات

http://behtaran.blogfa.com/post-19.aspx

عرقیات ایرانی در اکسپوی شانگهای 2010

www.foodna.ir/15535-fa.html

عرقیات گیاهی و محبوبیت رو به رشد آنها

 

http://kuhpaye.blogfa.com/post-4.aspx